Nội dung chính
  • BỆNH PARKINSON LÀ GÌ?
  • TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH PARKINSON
  • NGUYÊN NHÂN BỆNH PARKINSON
  • NGUYÊN NHÂN BỆNH PARKINSON
  • ĐỐI TƯỢNG NÀO DỄ BỊ BỆNH PARKINSON?
  • BIẾN CHỨNG CỦA BỆNH PARKINSON
  • DINH DƯỠNG CHO NGƯỜI BỆNH PARKINSON
  • PHÒNG NGỪA BỆNH PARKINSON
BỆNH PARKINSON VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT

BỆNH PARKINSON LÀ GÌ?

  • Bệnh Parkinson là một bệnh lý thần kinh, biểu hiện bởi sự rối loạn thoái hoá của hệ thần kinh trung ương làm cho tế bào trong não bị thoái hóa, thiếu hụt dopamine. Những người mắc bệnh Parkinson không có đủ chất hóa học dopamine trong não do một số tế bào thần kinh tạo ra dopamine đã chết. Bệnh này thường gặp ở người cao tuổi với độ tuổi khởi bệnh trung bình từ 58 đến 60. 
  • Bệnh gây ra các rối loạn vận động, khiến người bệnh gặp khó khăn trong cử động, giữ thăng bằng và kiểm soát cơ. Người mắc bệnh Parkinson còn có thể mất đi một số chức năng vật lý bình thường như đi lại, cầm nắm…

Dopamine là chất gì?

  • Dopamine còn được gọi là hormon hạnh phúc do có tác dụng tạo cảm giác vui vẻ, cải thiện tâm trạng, khả năng tập trung và sáng tạo”.
  • Dopamine là một loại chất dẫn truyền thần kinh do cơ thể tạo ra nhằm mục đích truyền thông tin giữa các tế bào thần kinh.
  • Dopamine ảnh hưởng lớn đến các hoạt động thể chất và tinh thần của con người. Thiếu dopamine có thể gây ra một số bệnh lý tiêu biểu như parkinson, béo phì, trầm cảm. Trong khi đó, thừa dopamine cũng ảnh hưởng không ít, như gây tâm thần phân liệt. 

TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH PARKINSON

  • Người bệnh bị run ở tay hay chân mà còn ở môi, lưỡi… khi nghỉ ngơi. Mức độ rung tăng dần khi người bệnh tập trung quá mức hoặc xúc động. Khi người bệnh đi ngủ hoặc vận động, dấu hiệu Parkinson này sẽ tạm thời biến mất và tái diễn ngay sau đó.
  • Người bệnh gặp khó khăn trong vận động, không thể vận động nhanh và các thao tác trở nên kém linh hoạt hơn, tốc độ di chuyển giảm xuống, khoảng cách giữa các bước đi ngắn dần.
  • Các cơ và xương dần trở nên co cứng, khó chuyển động theo như ý muốn. Các vị trí ở vai, lưng hoặc cổ… sẽ có triệu chứng tê cứng. Người bệnh có thể bị thay đổi giọng nói, khả năng chớp mắt hay nháy mắt bị ức chế, gương mặt mất dần vẻ tự nhiên cũng như không có khả năng biểu đạt cảm xúc, không kiểm soát được tình trạng chảy nước bọt…
  • Người bệnh khó giữ thăng bằng do các nhóm cơ gấp bị tăng trương lực làm cho cơ thể luôn trong tư thế gấp về phía trước. Người bệnh dễ bị ngã nếu bị đẩy, tác động từ phía sau.
  • Sa sút trí tuệ: Khoảng 30% người bệnh Parkinson có biểu hiện sa sút trí tuệ, giảm khả năng ngôn ngữ, suy giảm nhận thức về không gian, thời gian.
  • Rối loạn giấc ngủ: đây cũng là triệu chứng phổ biến ở người mắc bệnh Parkinson. Nguyên nhân có thể do người bệnh bị trầm cảm, dẫn đến buồn ngủ và ngủ nhiều vào ban ngày. Ngoài ra, mất ngủ cũng có thể do tiểu đêm thường xuyên hoặc di chuyển khó khăn.
  • Ngoài ra, còn có một số triệu chứng bệnh Parkinson khác như đau vai, gặp các vấn đề về đường ruột (tiêu biểu là táo bón), giảm khả năng phân biệt mùi, tính cách thay đổi bất thường, cảm giác mệt mỏi, thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng bị thay đổi… Nhiều người bệnh còn gặp vấn đề suy giảm ham muốn tình dục, huyết áp giảm đột ngột, suy giảm chức năng ngửi…
  • Các triệu chứng Parkinson thường phát triển chậm trong nhiều năm. Ngoài ra, những dấu hiệu này cũng có sự khác nhau tùy theo người bệnh. Trong đó, các rối loạn liên quan đến vận động là dấu hiệu bệnh Parkinson phổ biến nhất.
  • Bạn bè hoặc các thành viên trong gia đình, những người thân thiết với người bệnh có thể là những người đầu tiên nhận thấy những thay đổi ở người mắc bệnh Parkinson giai đoạn đầu. Nếu quan sát sẽ thấy gương mặt của người bệnh thiếu biểu cảm sinh động, người bệnh cũng di chuyển chậm chạp hơn, tay chân ít cử động hơn… 
  • Các triệu chứng bệnh Parkinson thường bắt đầu ở một bên cơ thể và khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể bị rối loạn chức năng vận động ở cả hai bên. Tuy nhiên, các triệu chứng thường chỉ nghiêm trọng ở một bên cơ thể (thường là bên có các dấu hiệu khởi phát bệnh).

NGUYÊN NHÂN BỆNH PARKINSON

  • Nguyên nhân là do các tế bào thần kinh sản xuất ra dopamine bị chết dẫn đến thiếu hụt dopamine. Tuy nhiên nguyên nhân chính xác khiến tế bào thần kinh chết đi và dẫn đến bệnh Parkinson vẫn chưa được rõ.
  • Một số yếu tố được cho là có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Parkinson bao gồm:
    • Tuổi tác: Càng lớn tuổi thì lượng dopamine trong cơ thể càng suy giảm nhanh chóng hơn.
    • Môi trường: Thường xuyên tiếp xúc với các chất hóa học độc hại như thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu… làm tăng nguy cơ mắc bệnh Parkinson.
    • Chấn thương sọ não: Người có tiền sử chấn thương sọ não dễ bị bệnh Parkinson hơn so với người bình thường.
    • Di truyền: Một số trường hợp bị Parkinson được cho là có liên quan đến di truyền. Nếu gia đình có người từng mắc bệnh Parkinson thì nguy cơ mắc bệnh cùng huyết thống sẽ cao hơn.

NGUYÊN NHÂN BỆNH PARKINSON

Bệnh Parkinson được chia làm 5 giai đoạn tiến triển chính:

1. Giai đoạn 1: Xuất hiện các triệu chứng một bên cơ thể

  • Ở giai đoạn đầu tiên, các triệu chứng bệnh Parkinson chưa biểu hiện rõ rệt, người bệnh chỉ cảm nhận được những cơn tê và run nhẹ ở một bên cơ thể, thỉnh thoảng bị co cứng cơ. Bệnh chưa ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống hàng ngày nên nhiều người không biết mình đang mắc bệnh hoặc chủ quan, không đến bệnh viện thăm khám, chẩn đoán.

2. Giai đoạn 2: Xuất hiện các triệu chứng hai bên cơ thể

  • Giai đoạn tiến triển tiếp theo của bệnh Parkinson thì người bệnh có thể cảm nhận các dấu hiệu rõ rệt hơn. Cụ thể, cơ ngày càng co cứng khiến người bệnh khó cử động, dáng đi thay đổi. Tay, chân và các cơ quan khác ở cả hai bên cơ thể bắt đầu run, lắc nhiều hơn. Gương mặt người mắc bệnh Parkinson ở giai đoạn 2 ít có biểu cảm do cơ căng cứng, không thể hiện cảm xúc trên mặt.
  • Tùy thuộc vào từng người bệnh mà thời gian tiến triển bệnh từ giai đoạn 1 đến giai đoạn 2 kéo dài từ vài tháng đến vài năm.

3. Giai đoạn 3: Giảm phản xạ vận động, khó giữ thăng bằng

  • Trong giai đoạn 3 của bệnh Parkinson thì người bệnh bắt đầu gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Cụ thể, người bệnh khó giữ được thăng bằng, dễ té ngã trong sinh hoạt. Ở giai đoạn này, triệu chứng run lắc ngày càng nghiêm trọng hơn.
  • Tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời thì các triệu chứng bệnh Parkinson giai đoạn 3 vẫn được cải thiện và giảm thiểu đáng kể.

4. Giai đoạn 4: Hạn chế vận động, chỉ di chuyển được một đoạn ngắn

  • Bước vào giai đoạn 4 của bệnh Parkinson, người bệnh không còn khả năng thực hiện các vận động sinh hoạt hàng ngày do cơ căng cứng. Các vận động được thực hiện vô cùng chậm chạp, người bệnh cũng chỉ đứng được trong một thời gian ngắn. Ngoài ra, ở giai đoạn này, người bệnh gặp nhiều khó khăn khi di chuyển, chỉ đi được một đoạn ngắn và cần nhiều hỗ trợ, chăm sóc từ người khác.

5. Giai đoạn 5: Không thể tự đi lại

  • Giai đoạn 5 được xem là giai đoạn nghiêm trọng nhất của bệnh. Bệnh nhân có những biểu hiện như tay chân run nhiều, cơ bắp căng cứng, không thể tự đi lại. Hầu hết các trường hợp người bệnh Parkinson ở giai đoạn 5 đều nằm liệt giường hoặc cần đến xe lăn, phụ thuộc hoàn toàn vào người thân. Lúc này, các loại thuốc điều trị cũng ít còn tác dụng.

ĐỐI TƯỢNG NÀO DỄ BỊ BỆNH PARKINSON?

  • Bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc bệnh Parkinson. Tuy nhiên, hầu hết người bệnh đều trên 60 tuổi và phần lớn là nam giới.
  • Tỷ lệ người mắc bệnh Parkinson dưới 50 tuổi là 1/10, tức cứ 10 người bệnh thì mới có 1 người dưới 50 tuổi.

BIẾN CHỨNG CỦA BỆNH PARKINSON

Các biến chứng của bệnh Parkinson thường xảy ra ở những bệnh nhân không điều trị bệnh sớm, bệnh bước vào giai đoạn trễ. Trong đó, những biến chứng phổ biến nhất bao gồm:

  • Sa sút trí tuệ, lú lẫn, kém minh mẫn.
  • Nguy cơ té ngã cao, dẫn đến các chấn thương.
  • Sụt cân, suy kiệt.
  • Viêm phổi, khó thở.
  • Nhiễm trùng đường tiểu, nhiễm trùng thận hoặc nguy hiểm hơn là nhiễm trùng huyết.

DINH DƯỠNG CHO NGƯỜI BỆNH PARKINSON

  • Thực phẩm chứa thành phần chống oxy hóa: Các loại thực phẩm như trà xanh, cà chua, súp lơ, cà rốt… giúp chống oxy hóa, làm chậm quá trình thoái hóa não bộ ở bệnh nhân Parkinson.
  • Thực phẩm giàu dopamine: Người bệnh nên bổ sung thực phẩm giàu dopamine như chuối, các loại hạt, các loại đậu… để não bộ linh hoạt hơn, tránh được các biến chứng của bệnh.
  • Thực phẩm giàu omega-3: Thực phẩm giàu omega-3 giúp bổ sung chất béo lành mạnh, giúp các tế bào mô được “nạp dinh dưỡng”. Người bệnh nên ăn cá hồi, cá ngừ, cá thu… để bổ sung omega-3, từ đó kích thích não bộ và duy trì trí nhớ tốt hơn.
  • Các loại chất xơ: Người bệnh Parkinson nên ăn các thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh và trái cây bởi thuốc điều trị bệnh thường dễ gây táo bón. Hơn nữa, bệnh cũng có thể gây ra rối loạn tiêu hóa và dẫn đến táo bón, cảm giác đau khi đi đại tiện.
  • Người bệnh Parkinson nên hạn chế thực phẩm nhiều đường, thực phẩm giàu protein cũng như các chất kích thích.

PHÒNG NGỪA BỆNH PARKINSON

  • Hiện nay, chưa có phương pháp phòng ngừa bệnh Parkinson do chưa thể xác định được nguyên nhân chính xác dẫn đến bệnh. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, việc tăng cường sức khỏe não bộ và sớm tầm soát các bất thường thần kinh có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh Parkinson.
  • Một số biện pháp có thể áp dụng như:
    • Bổ sung các loại thực phẩm, đặc biệt là hoa quả giàu flavonoid.
    • Thường xuyên tắm nắng để bổ sung vitamin D.
    • Uống trà xanh hay cà phê giúp bổ sung caffein hóa giúp ngăn độc tố xâm nhập và giết chết tế bào thần kinh.
    • Thường xuyên vận động, tập thể dục.
    • Hạn chế tiếp xúc với môi trường có hại, các hóa chất như thuốc trừ sâu.

Hãy truy cập ngay Fanpage của Nhà thuốc Dr.Win để cập nhật ngay các Chương trình khuyến mãi hấp dẫn trong tháng nhé.