TỔNG QUAN
Gàu được đặc trưng bởi hiện tượng bong tróc da đầu, kèm theo ngứa. Đôi khi gàu còn là triệu chứng của viêm da tiết bã nhờn, hay còn gọi là viêm da đầu. Theo sinh lý bình thường, khoảng sau 1 tháng thì lớp da đầu ngoài cùng sẽ chết đi, tróc ra và được thay bằng các tế bào da đầu mới. Khi bị gàu thì thời gian này chỉ còn 2-3 tuần, da đầu bị thay thế quá nhanh, các vảy rớt ra nhiều gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý của người bệnh.
NGUYÊN NHÂN GÂY GÀU
Do sinh lý: người có da đầu bị khô, không đủ độ ẩm, da sẽ dễ bong tróc hơn người da dầu.
Do bị kích ứng: Da đầu bị kích thích quá mức bởi các tác động như chảy đầu, gội đầu, massage da đầu, sấy, nhuộm, duỗi tóc quá thường xuyên.
Do stress: Khi bị căng thẳng, não tiết ra những chất nội sinh có tác dụng tương tự histamin, gây ngứa, càng gãi càng ngứa và sản sinh nhiều gàu.
Do ô nhiễm: ô nhiễm môi trường, khói bụi có thể làm tăng nguy cơ bị gàu.
Do rối loạn dinh dưỡng: Thiếu kẽm, vitamin nhóm B, chất béo… làm mất cân bằng độ ẩm, là nguyên nhân gây ra tình trạng gàu. Thừa đường cũng là một nguyên nhân, do đường gây ức chế vitamin nhóm B là nhóm dưỡng chất được xem là chống lại trình trạng sản sinh gàu.
Do vệ sinh kém: Gội đầu không thường xuyên, da đầu không được loại bỏ kịp cũng gây nên gàu.
Do giới tính: Nam giới bị gàu nhiều hơn nữ do có nhiều hormon androgen (như testosterone), kích thích hoạt động của tuyến bã nhờn, tăng khả năng phản ứng viêm và dễ xảy ra gàu.
Do bệnh lý: Gàu là triệu chứng thường gặp của viêm da tiết bã nhờn, đặc trưng bởi vùng da đầu bị đỏ, bọng vảy màu trắng hay vàng nhạt, thường xảy ra khi bị stress hay vào mùa lạnh. Gàu cũng có thể là triệu chứng của bệnh vảy nến, chàm hay bệnh dày sừng vùng da đầu.
TRIỆU CHỨNG
- Vảy nhỏ, màu trắng xuất hiện trên vùng da đầu
- Vảy thường xuyên tróc và bám trên vai áo, áo gối ngủ
- Ngứa
- Các triệu chứng thường nặng hơn khi có căng thẳng, stress, thời tiết khô lạnh
CÁC YẾU TỐ THUẬN LỢI CHO GÀU PHÁT TRIỂN
- Giới tính: Gàu thường xảy ra ở nam nhiều hơn nữ.
- Chế độ ăn: chế độ dinh dưỡng thiếu vitamin nhóm B và chất béo làm tăng nguy cơ sinh gàu.
- Căng thẳng: stress là yếu tố làm tăng sinh gàu.
- Hệ miễn dịch suy yếu: làm tăng nguy cơ bị gàu.
- Người có da đầu quá nhờn cũng dễ sinh gàu.
ĐIỀU TRỊ
Việc điều trị gàu cần kiên trì và đúng cách
Gàu nhẹ: dùng dầu gội đầu trị gàu giúp giảm nhờn và giảm tích tụ các tế bào chết ở vùng da đầu
Gàu nhiều: dùng các loại dầu gội có thành phần có hiệu quả kháng nấm, ngăn tạo gàu, giảm tình trạng tăng tiết bã nhờn, như:
- Dầu gội chứa Zinc pyrithione: chứa pyrithione kẽm kháng khuẩn, kháng nấm trên da đầu.
- Dầu gội chứa hắc ín than (nhựa than): làm chậm chu trình chết của các tế bào da đầu, do đó làm giảm tình trạng gàu, viêm da tiết bã và bệnh vảy nến.
- Dầu gội chứa salicylic acid: giúp loại bỏ hiện tượng da đầu bị khô, là nguyên nhân gây ra tình trạng gàu.
- Dầu gội chứa ketoconazol: ketoconazol là chất kháng nấm phổ rộng, hiệu quả trong điều trị gàu nguyên nhân do nấm.
- Dầu gội chứa selenium sulfide: Làm chậm chu kỳ chết của tế bào da đầu đồng thời làm giảm nấm Malassezia.
Lưu ý: Nếu sử dụng một loại dầu gội cho hiệu quả trong một thời gian nhưng sau đó giảm hoặc mất tác dụng thì nên xen kẽ giữa hai loại dầu gội trị gàu. Nếu tình trạng gàu đã được kiểm soát, hãy rút ngắn số lần sử dụng dầu gội thuốc trong tuần để duy trì và ngăn ngừa gàu quay lại.
LÀM GÌ ĐỂ HẠN CHẾ GÀU?
- Kiểm soát căng thằng, stress, ngủ đủ giấc
- Kiểm soát chế độ dinh dưỡng: giàu kẽm, vitamin nhóm B, chất béo omega-3
- Giảm đường trong chế độ ăn
- Chăm sóc tóc và da đầu phù hợp: gội đầu 2-3 lần/tuần, gội đầu cuối ngày nếu ban ngày có sử dụng gel tạo kiểu tóc, gội đầu sau khi chơi thể thao, massage da đầu khi gội
- Hạn chế dùng sản phẩm tạo kiểu tóc: các sản phẩm này nếu không được làm sạch đúng cách có thể tích tụ trên tóc và da đầu, gây bít tắc lỗ chân lông càng khiến da đầu đổ dầu và sinh gàu.
