Sốt xuất huyết (SXH) là một bệnh nhiễm virus gây ra bởi virus Dengue. Virus này được lây truyền qua vết đốt của muỗi cái thuộc giống Aedes (thường là Aedes aegypti). Đây là căn bệnh phổ biến ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới trên toàn thế giới, đặc biệt là ở Đông Nam Á, châu Phi và châu Mỹ Latin. Ở Việt Nam, sốt xuất huyết là một trong những căn bệnh thường gặp nhất (đặc biệt trong mùa mưa khi điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sản và phát triển)
NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT
Virus Dengue có bốn chủng huyết thanh khác nhau gồm: DENV-1, DENV-2, DENV-3 và DENV-4. Người bị nhiễm một chủng virus sẽ có miễn dịch suốt đời với chủng đó nhưng chỉ miễn dịch ngắn hạn với ba chủng còn lại. Điều này có nghĩa là một người có thể mắc sốt xuất huyết đến bốn lần trong đời.
Muỗi Aedes aegypti là loài muỗi chính truyền virus Dengue. Chúng thường đốt người vào ban ngày. Hai thời điểm mà chúng hoạt động mạnh nhất là buổi sáng sớm và buổi chiều tối. Muỗi Aedes albopictus (mặc dù ít phổ biến hơn) cũng có khả năng truyền virus này.
TRIỆU CHỨNG CỦA SỐT XUẤT HUYẾT
Triệu chứng của sốt xuất huyết thường xuất hiện từ 4-7 ngày sau khi bị muỗi đốt. Các triệu chứng điển hình bao gồm:
Sốt cao đột ngột: Thường trên 38°C và kéo dài từ 2-7 ngày.
Đau đầu dữ dội: Thường đau ở vùng trán.
Đau sau hốc mắt: Đây là một triệu chứng đặc trưng của sốt xuất huyết.
Đau khớp và cơ: Gây cảm giác đau nhức toàn thân.
Phát ban: Xuất hiện sau 2-5 ngày từ khi sốt, có thể là những đốm đỏ hoặc nốt sần.
Buồn nôn và nôn mửa: Là triệu chứng phổ biến.
Mệt mỏi và suy nhược: Do sốt cao và mất nước.
CÁC GIAI ĐOẠN CỦA SỐT XUẤT HUYẾT
Sốt xuất huyết diễn ra qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm, và giai đoạn hồi phục.
Giai đoạn sốt:
Người bệnh thường có sốt cao đột ngột và liên tục từ 2-7 ngày.
Kèm theo đó là các triệu chứng như đau đầu, đau sau hốc mắt, đau cơ và khớp, phát ban, buồn nôn và nôn.
Một số trường hợp có thể có chảy máu nhẹ như chảy máu mũi, chảy máu lợi.
Giai đoạn nguy hiểm:
Thường bắt đầu từ ngày thứ 3-7 của bệnh, khi sốt giảm nhưng tình trạng bệnh có thể xấu đi.
Đây là giai đoạn mà virus có thể gây tổn thương cho mạch máu và hạch bạch huyết, dẫn đến xuất huyết và rò rỉ huyết tương.
Triệu chứng có thể bao gồm: đau bụng dữ dội, chảy máu nặng (chảy máu mũi, chảy máu dưới da, chảy máu nội tạng), tụt huyết áp, sốc và nguy cơ suy tạng.
Giai đoạn hồi phục:
Sau giai đoạn nguy hiểm, bệnh nhân thường dần hồi phục trong vòng 48-72 giờ.
Cơ thể bắt đầu hấp thụ lại lượng dịch đã mất, các triệu chứng dần giảm và sức khỏe cải thiện.
CÁCH CHUẨN ĐOÁN SỐT XUẤT HUYẾT
Để chẩn đoán chính xác sốt xuất huyết, bác sĩ thường dựa vào các triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm máu. Các xét nghiệm bao gồm:
Xét nghiệm huyết thanh: Để phát hiện kháng thể chống virus Dengue.
Xét nghiệm PCR: Để xác định sự hiện diện của RNA virus Dengue.
Xét nghiệm công thức máu: Để kiểm tra số lượng tiểu cầu và hematocrit, hai chỉ số quan trọng trong việc đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh.
CÁCH ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT
Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị sốt xuất huyết Dengue. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào giảm triệu chứng và hỗ trợ cơ thể trong quá trình hồi phục. Các biện pháp điều trị bao gồm:
Hạ sốt: Sử dụng thuốc hạ sốt như paracetamol, tránh dùng aspirin hoặc ibuprofen vì có thể gây chảy máu.
Bổ sung nước: Uống nhiều nước, nước trái cây hoặc dung dịch bù điện giải để tránh mất nước.
Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể có thời gian hồi phục.
Theo dõi triệu chứng: Đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu nguy hiểm như chảy máu nặng, đau bụng dữ dội hoặc mệt lả.
Trong trường hợp nặng, bệnh nhân cần nhập viện để được điều trị và theo dõi sát sao.
CÁCH PHÒNG NGỪA SỐT XUẤT HUYẾT
Phòng ngừa sốt xuất huyết chủ yếu tập trung vào việc ngăn chặn muỗi đốt và tiêu diệt muỗi. Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:
Sử dụng màn khi ngủ: Đặc biệt quan trọng đối với trẻ em và người già.
Mặc quần áo dài tay: Để hạn chế muỗi đốt.
Sử dụng thuốc chống muỗi: Bôi lên da hoặc sử dụng trong nhà.
Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi: Đậy kín các dụng cụ chứa nước, vệ sinh môi trường xung quanh, loại bỏ các vật dụng chứa nước đọng như lốp xe, chậu hoa, vỏ dừa,…
Dùng hóa chất diệt muỗi: Phun hóa chất diệt muỗi định kỳ tại khu vực sinh sống.
KHI NÀO CẦN ĐẾN BÁC SĨ
Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng nghi ngờ bị sốt xuất huyết, hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Đặc biệt, cần chú ý nếu có các dấu hiệu nguy hiểm như:
Đau bụng dữ dội và liên tục
Chảy máu nặng (mũi, lợi, dưới da, nội tạng)
Mệt lả, lơ mơ, khó thở
Tụt huyết áp, choáng váng, ngất xỉu
KẾT LUẬN
Sốt xuất huyết là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng nhưng có thể phòng ngừa và kiểm soát nếu được nhận diện và điều trị kịp thời. Hiểu rõ về bệnh và áp dụng các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Hãy luôn chú ý và thực hiện các biện pháp phòng chống muỗi để giảm nguy cơ mắc bệnh.
Hãy truy cập ngay Fanpage của Nhà thuốc Dr.Win để cập nhật ngay các Chương trình khuyến mãi hấp dẫn trong tháng nhé.