BỆNH ALZHEIMER LÀ GÌ?

• Hội chứng suy giảm trí nhớ là thuật ngữ tổng quát về việc mất trí nhớ và các khả năng tư duy nghiêm trọng đến nỗi gây trở ngại cho cuộc sống thường ngày, trong đó bệnh Alzheimer chiếm khoảng 60% đến 80% trong những bệnh làm suy giảm trí nhớ.
• Bệnh Alzheimer là một bệnh lý về não tác động đến trí nhớ, suy nghĩ và hành vi của người bệnh. Tuy nhiên đây không phải là sự lão hóa bình thường, do đó không nên nhầm lẫn Alzheimer với hiện tượng suy giảm trí nhớ thông thường ở người già.
• Hiện nay không có cách nào để đảo ngược quá trình tiến triển bệnh, và bệnh thường trầm trọng hơn theo thời gian. Tuy nhiên việc phát hiện và điều trị sớm có thể giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP Ở BỆNH ALZHEIMER

Bệnh Alzheimer có thể biểu hiện qua các triệu chứng khác nhau, nhưng vấn đề đầu tiên mà nhiều người nhận thấy là tính hay quên nghiêm trọng. Những triệu chứng khác bao gồm lú lẫn, đi lạc ở những nơi quen thuộc, để đồ đạc không đúng chỗ và gặp khó khăn khi nói và viết.

Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Sa sút trí nhớ và khả năng nhận thức:
  • Hầu hết trí nhớ, khả năng nhận thức và phản ứng của con người sẽ dần trở nên kém đi khi về già, đây được xem là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa. Tuy gặp một số khó khăn nhưng người già vẫn có thể tư duy được.
  • Điều này khác với những người bị bệnh Alzheimer. Một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh, đặc biệt ở giai đoạn đầu, là người bệnh không nhớ các thông tin đã biết gần đây, trí nhớ ngắn hạn bị ảnh hưởng nhiều hơn. Trí nhớ dài hạn cũng mất dần theo thời gian. Khả năng tập trung cũng bị ảnh hưởng, khiến việc duy trì định hướng theo thời gian và không gian ngày càng khó khăn hơn.
  • Việc liên kết những điều đã học trong quá khứ với các tình huống mới trở nên khó khăn hơn. Sẽ đến lúc không còn có thể hiểu bối cảnh hoặc đánh giá thông tin, hình thành ý kiến ​​và sau đó quyết định phải làm gì. Ví dụ, một bệnh nhân ở giai đoạn cuối có thể thấy bên ngoài trời đang mưa và có thể nói là trời đang mưa, nhưng họ lại mặc áo thun đi ra ngoài thay vì mặc áo mưa hay mang theo dù mặc dù có đủ cả các thứ này trước mặt họ.
• Khó khăn diễn đạt bằng ngôn ngữ:
  • Người bệnh Alzheimer có thể gặp khó khăn khi giao tiếp. Họ có thể dừng lại khi đang trò chuyện và không có ý tưởng để tiếp tục cuộc trò chuyện hoặc có thể lặp lại những câu chuyện trước đó đã nói.
  • Khi triệu chứng của bệnh tiến triển, việc nhớ đúng các từ trở nên khó khăn hơn và thay vào đó người bệnh sử dụng các từ hoặc cụm từ không phù hợp với ngữ cảnh. Điều này khiến người khác khó hiểu họ. Và những người bị sa sút trí tuệ cũng quên nghĩa của từ và sau đó thường không còn có thể theo dõi các cuộc trò chuyện. Điều này khiến việc giao tiếp bằng lời nói của họ ngày càng khó hơn.
• Thay đổi hành vi, tâm trạng, tính cách:
  • Khi bị Alzheimer, tâm trạng và tính cách của người bệnh dễ thay đổi bất thường. Họ có thể dễ dàng trở nên sợ hãi, lo lắng, nổi nóng mà không vì lý do gì cả.
  • Người bệnh có thể bắt đầu từ bỏ các sở thích, công việc, ngại giao tiếp xã hội. Họ thường tỏ ra mệt mỏi, chán chường với công việc, gia đình và các mối quan hệ.
  • Những việc được xem là quen thuộc khi trước sẽ dần trở nên khó khăn và xa lạ hơn với người bệnh. Ví dụ như không thể lái xe đến một địa điểm dù trước đó đã đi rất nhiều lần, không thể tính được hóa đơn hay là gặp khó khăn trong việc đọc hiểu, không biết sử dụng các đồ vật trong gia đình…
• Nhầm lẫn thời gian hoặc địa điểm:
  • Người bệnh Alzheimer có thể quên mất ngày tháng, mùa và sự chuyển biến thời gian. Ví dụ đang đứng ở một địa điểm nhưng họ không nhớ làm sao mình đến đây, mình đến đây để làm gì, bên cạnh đó, người bệnh cũng gặp nhiều khó khăn trong việc cố hiểu một sự kiện xảy ra tức thời, ngay lúc đó.
• Đặt đồ vật sai vị trí và không thể nhớ lại mình đã từng làm gì:
  • Bệnh nhân thường không nhớ mình đã đặt một vật ở  đâu. Vì vậy mà không ít trường hợp người bệnh cho rằng ai đó đã ăn cắp đồ của mình, và việc này sẽ xảy ra với tần suất ngày càng nhiều hơn.

ĐỐI TƯỢNG NÀO DỄ MẮC BỆNH ALZHEIMER

Nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer tăng lên theo tuổi tác, bắt đầu từ khoảng 65 tuổi. Các yếu tố sau có khả năng thúc đẩy bệnh phát triển:

• Bệnh tiểu đường
• Stress, căng thẳng và phiền muộn kéo dài
• Cholesterol cao
• Hút thuốc
• Ít giao tiếp xã hội

PHÒNG TRÁNH MẮC BỆNH ALZHEIMER

Có nhiều cách để phòng ngừa bệnh đến sớm và kiểm soát biến chứng nguy hiểm như:

• Duy trì các hoạt động trí tuệ khó (ví dụ, học các kỹ năng mới, giải ô chữ, học ngoại ngữ) khi đến tuổi già
• Tập thể dục đều đặn
• Sống lạc quan, tích cực
• Phòng ngừa các bệnh tim mạch như tăng huyết áp, tăng cholesterol máu
• Bổ sung omega-3
• Hạn chế rượu bia
• Tránh gặp các chấn thương vùng đầu
• Ngủ đúng giờ, đủ giấc và ngủ có chất lượng.