NHỮNG BIỂU HIỆN TÂM LÝ THƯỜNG GẶP Ở NGƯỜI CAO TUỔI?

Tình trạng lão hoá ở người cao tuổi liên quan sự suy giảm các chức năng của các cơ quan trong cơ thể, ngoài việc khởi phát các loại bệnh tật thì biến đổi tâm lý ở người cao tuổi cũng là vấn đề đáng được quan tâm:

  • Cảm thấy cô đơn và mong được quan tâm, chăm sóc nhiều hơn: Con cháu thường bận rộn với cuộc sống. Điều này làm cho người cao tuổi cảm thấy mình bị lãng quên, bị bỏ rơi. Họ rất muốn tuổi già của mình vui vẻ bên con cháu, muốn được người khác xem mình không là người vô dụng. Họ rất muốn được nhiều người quan tâm, lo lắng cho mình và ngược lại. Họ sợ sự cô đơn, sợ phải ở nhà một mình. Do đó, nên cư xử nhẹ nhàng, đừng để các cụ cảm thấy họ bị hắt hủi, bỏ rơi. Người lớn tuổi càng được quan tâm, chăm sóc thì tâm lý càng tốt và tuổi thọ càng cao hơn.
  • Dễ bị tủi thân: Đa số người cao tuổi nếu còn sức khỏe vẫn còn có thể giúp con cháu một vài việc vặt trong nhà, tự đi lại phục vụ mình, hoặc có thể tham gia được các sinh hoạt giải trí, cộng đồng. Nhưng cũng có một số người cao tuổi do tuổi tác đã cao, sức khỏe giảm sút nên sinh hoạt phần lớn phụ thuộc vào con cháu. Do vậy dễ nảy sinh tâm trạng chán nản, buồn phiền, hay tự dằn vặt cho mình là gánh nặng của con cháu. Tuổi càng cao thì sức khỏe càng giảm sút, đi lại chậm chạp, không còn khả năng lao động, quan niệm sống khác với thế hệ sau... nên chỉ một thái độ hay một câu nói thiếu tế nhị có thể làm cho họ tự ái, tủi thân cho rằng mình già rồi nên bị con cháu coi thường. Đặc biệt, những người lớn tuổi thường ốm đau, con cháu thường xuyên chăm sóc khiến họ gặp áp lực, có tâm lý làm phiền con cháu.
  • Nói nhiều hoặc dễ bị trầm cảm: Vì muốn truyền đạt kinh nghiệm sống cho con cháu, muốn con cháu sống theo khuôn phép đạo đức thế hệ mình nên họ hay bắt lỗi, nói nhiều và có khi còn làm cho người khác khó chịu. Một số người còn bảo thủ và khó thích ứng với sự thay đổi, cộng với sự giảm sút của sức khỏe, khó khăn khi thực hiện các công việc, cộng thêm nếu thời trẻ có những ước mơ không thực hiện được, hoặc không thỏa đáng, không hài lòng... thì có thể xuất hiện các triệu chứng của bệnh trầm cảm.
  • Dễ nóng nảy: Các cụ cao tuổi thường khá nóng tính và dễ tự ái, dễ tự ti, hay suy nghĩ tiêu cực nên tâm lý cũng hay nóng nảy. Vị trí xã hội thay đổi, từ người chăm sóc gia đình, trở thành người được con cháu chăm sóc. Người già thấy họ đã bị mất đi vị trí trước đây nên rất dễ bị tác động và khả năng kiềm chế cũng không cao, dễ sinh sự với những điều nhỏ nhặt. Người cao tuổi hay phiền muộn, mất ngủ nên tinh thần họ bị tuột dốc và thường xuyên bị stress. Ngoài stress thì người lớn tuổi cũng dễ mắc các bệnh lý khác, nên chú ý quan tâm để tránh rơi vào các tình trạng tiêu cực.
  • Hay đa nghi: Người già hay nghĩ ngợi nhiều và lo xa, từ đó dễ sinh ra tính đa nghi. Cần giúp các cụ giải toả tâm lý, sống lạc quan, thoải mái hơn sẽ giúp giảm thiểu tính đa nghi của các cụ.
  • Đôi khi sợ đối mặt với cái chết: Sinh tử là quy luật của tự nhiên, dù vậy người cao tuổi vẫn sợ phải đối mặt với cái chết. Cũng có những trường hợp các cụ bàn việc hậu sự cho mình, viết di chúc cho con cháu... có những cụ không chấp nhận, lảng tránh điều đó và sợ chết. Cần nắm bắt tâm lý của các cụ để có cách trò chuyện phù hợp, giúp các cụ thông suốt và nghĩ thoáng hơn về sự ra đi dù sớm hay muộn này.